Pas geleden bezocht Kaco één van onze favoriete musea, het Teylers Museum in Haarlem. Als je van een museum houdt dat zelf ook een museumstuk is, een onoverzichtelijke pakhuis vol onbekende voorwerpen, nieuwe ontdekkingen en vooral verwondering, dan is het een heerlijke plek. Teylers werd in 1784 geopend als een wetenschappelijk instituut. Zoals dat in die tijd van Verlichting nog kon, moest het alles bieden wat amateuronderzoekers nodig hadden, maar niet zelf konden betalen: wetenschappelijke instrumenten, fossielen, gesteenten, maar ook schilderijen, penningen, grafiek en een mooie bibliotheek. Omdat het museum zijn onderzoeksfunctie geleidelijk verloor, is het in vrijwel originele 18e/19e eeuwse stijl bewaard gebleven, met onder meer een fraaie 18e eeuwse zaal ovale zaal en een mooie 19e eeuwse bibliotheek. Opvallend stuk in die bibliotheek is het 'kastje van Büch', waarin een doorsnede uit de verzamelingen van de overleden schrijver, eilandengek en manisch verzamelaar Boudewijn Büch tentoongesteld is, waaronder het beroemde 'dodo'-botje.
Dankzij de riante erfenis van de Haarlemse fabrikant en bankier Pieter Teyler van der Hulst kon het Teylers Museum het beste materiaal van zijn tijd aanschaffen. Zo bezit het de grootste elektrificeermachine ter wereld. In een tijd dat elektriciteit iets nieuws was, gold de machine als een brandpunt van vernieuwende wetenschap, de CERN-deeltjesversneller van zijn tijd. Maar ook andere apparaten, zoals globes, paraboolspiegels voor acoustische experimenten, een apparaat om de beweging van de planeten te demonstreren en Co's favoriet: een 7 foot telescoop gebouwd door William Herschel, de 18e eeuwse astronoom, telescoopbouwer en musicus die in 1781 de planeet Uranus ontdekte (de eerste ontdekking van een planeet sinds de oudheid!). 
Eén van de vele topstukken uit de bibliotheekcollectie (naast werken van ondermeer Audubon, Diderot, Darwin, Blaeu, Von Humboldt en James Cook) is de complete eerste druk van de Description de l'Égypte, een verzamelwerk in 23(!) delen over het leven, de natuur en de oudheden van Egypte, samengesteld door geleerden die in 1798 met Napoleon mee waren gereisd tijdens zijn Egyptische veldtocht. De 200e verjaardag van Napoleons bezoek aan het Teylers Museum was de reden om een tentoonstelling te organiseren rond dit boekwerk, dat de basis vormde voor de Egyptologie. Wat Co vooral interesseerde was dat de tentoonstelling ook een overzicht gaf van wat er in de 18e eeuw over Egypte bekend was in Nederland. De foto hierboven geeft hier een redelijk compleet overzicht van: wat vage horrorfantasieën, een mummie in een doodkist op pootjes, een been van een andere mummie en enkele afbeeldingen van piramides, die overigens allemaal gebaseerd waren op de enige piramide die Europeanen kenden: de puntige piramide van Cestius in Rome. Bijna niets dus. Geen wonder dat de minutieuze beschrijvingen uit de Description de l'Égypte insloegen als een bom.Het Teylers Museum is uniek, zeker in Nederland waar de meeste musea niet aan de 'restylingsdwang' hebben kunnen ontkomen. Geen wonder dat het museum in de top 100 van de belangrijkste Nederlandse monumenten staat en zelfs is voorgedragen voor de Werelderfgoedlijst.
NB: alle foto's zijn aanklikbaar voor een vergroting.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten