Oneindig boeiende oneindigheid

Co vindt dit een fascinerende foto. Het laat goed zien hoe enorm onze aarde is, maar ook hoe oneindig groot de ruimte is die ons omgeeft. Hij moest er vanmorgen opeens aan denken, toen hij op Dark Roasted Blend een link vond naar een digitaal planetarium, een soort digitale versie van het eeuwenoude planetarium van Eise Eisinga in Franeker. Het heeft een hele mooie animatie de beweging van de planeten en manen in ons zonnestelsel weergeeft.

Co houdt van de elegantie van de beweging die deze website laat zien. Het idee dat elke stipje een wereld op zichzelf is, met elk een eigen schoonheid, is iets dat Co's hart sneller doet kloppen. Ons eigen zonnestelsel kent al acht planeten en een handvol dwergplaneten. Rond andere sterren draaien nog eens een oneindig aantal planeten, waarvan er in de afgelopen jaren meer dan 500 zijn ontdekt. Zoveel wondere werelden waar Co dolgraag eens een rondreisje naar toe zou willen maken. Maar ja, de afstand hè...

De afstand tussen de zon en de aarde is al 149 miljoen kilometer. Om dat tot een menselijke maat terug te brengen: als de zon een bolletje zou zijn van 10 centimeter doorsnee, dan zou de aarde een bolletje van zijn van minder dan 1 millimeter doorsnee op ruim 10 meter afstand. Vindt die maar eens terug in het hoge gras. Een Jumbojet op volle snelheid zou er bijna negentien jaar (!) over doen om deze afstand te overbruggen. Natuurlijk gaan ruimteschepen sneller. Maar zelfs het snelste ruimteschip ooit, de Pioneer 11, zou er nog altijd 36 dagen voor nodig hebben om die afstand te overbruggen.

36 dagen lijkt misschien nog te overzien, maar voor de verder weggelegen planeten wordt die reistijd vele malen groter: de grootste planeet Jupiter zou op deze schaal ruim 55 meter van ons zonnetje af liggen, de buitenste planeet Neptunus 321 meter (bijna 3 jaar voor een Pioneer 11 op volle snelheid) en de meest afgelegen dwergplaneet, Sedna, heeft een baan die varieert van ongeveer 1 tot 10 kilometer van onze tien centimeter grote zon! Dan zitten we nog steeds in ons eigen zonnestelsel: de dichtsbijzijnde 'buur', het zonnestelsel Alpha Centauri, ligt op deze schaal ergens op de ijskap van Groenland of het dobbert in de Atlantische Oceaan in de buurt van de Azoren, op een afstand van 2.965 kilometer. Een afstand die ons snelste ruimteschip 242.000 jaar zou kosten...

Er zit niets anders op voor Co dan thuisblijven en de planetaire ontdekkingen van ruimtesondes en sterrenkijkers volgen via internet. Daar vond hij dit filmpje, waarin de enorme afstanden inzichtelijk worden gemaakt door de schaal telkens met een factor tien te vergroten (NB: de muziek is niet best, maar het feit dat deze 'trip' uiteindelijk in Nederland eindigt maakt veel goed).
Vindt u deze grootsheid en afstanden beangstigend? Kacokijk heeft al eerder de Galaxy Song opgevoerd om te laten zien dat afstand betrekkelijk is. Die gaat Co hier dus niet herhalen. Maar hij heeft wel een tip: elk onbehagen verdwijnt direct als u zich eens rustig de bewegingen van de planeten laat uitleggen in het Planetarium van Eise Eisinga in Franeker. Het is een leuk dagtochtje en het geeft een immens gerustellend gevoel om de bewegingen van de planeten te bekijken, gezeten aan de keukentafel van de familie Eisinga, met uitzicht op de snorrende kachel en de bedstee van dit degelijke echtpaar.